KEIMENO ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ «ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ»

ΚΑΜΙΑ ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ ΣΤΟ ΧΡΟΝΟ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Η επικείμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους που έχει δρομολογήσει η οικονομική και πολιτική ελίτ σε συνεργασία με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, θα είναι η πρώτη ομολογία της αδυναμίας διαχείρισης του χρέους και ανακοπής της συνεχώς αυξάνουσας δυναμικής του. Αποτελεί μέρος ενός φιλόδοξου σχεδίου ελεγχόμενης πτώχευσης της Ελλάδας προς αποφυγή ενός εκρηκτικού σκασίματος της φούσκας του χρέους, το οποίο θα επιφέρει ανυπολόγιστες οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες στο εσωτερικό της χώρας και αλυσιδωτές αντιδράσεις σε άλλες ευρωπαϊκές. Στις συνέπειες αυτές θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε την πυροδότηση μιας νέας ανεξέλεγκτης χρηματοπιστωτικής κρίσης παγκοσμίων διαστάσεων, που θα επαναφέρει στην επιφάνεια όλη τη σαπίλα του καπιταλιστικού συστήματος καθώς και μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές.

Την πρώτη πράξη αυτού του σχεδίου ελεγχόμενης πτώχευσης -ενός σχεδίου μάταιου λόγω της δυναμικής της δομικής κρίσης του συστήματος- τη ζήσαμε πριν ένα χρόνο με την υπαγωγή της Ελλάδας υπό την εξουσία της υπερεθνικής ελίτ και των οικονομικοπολιτικών της μηχανισμών –το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και την ΕΕ- και την υπογραφή του μνημονίου. Με τη σύμβαση αυτή στην ουσία το ελληνικό κράτος τιτλοποίησε ένα παλιό του χρέος που μέχρι τότε βρισκόταν στον αέρα, καθιστώντας αδύνατη την αθέτηση πληρωμών γι’ αυτό ενώ παράλληλα υποθήκευσε όλη την περιουσία και τον πλούτο της χώρας.

Όμως το μνημόνιο δείχνει ότι η ελληνική κυβέρνηση και η οικονομική ελίτ βλέπουν πολύ μακριά. Με αυτή τη σύμβαση –που κυριολεκτικά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως πράξη εσχάτης προδοσίας προς τον ελληνικό λαό και γι’ αυτό θα δικαστεί τόσο ο Παπανδρέου όσο και η κυβέρνηση του συνολικά από την ελληνική κοινωνία-, εξασφαλίστηκε πως σε μια μεγάλη κοινωνική εξέγερση, που είναι σίγουρο ότι θα γίνει και μάλιστα στο άμεσο μέλλον, και στο ενδεχόμενο να έχει αυτή ως πολιτικό επακόλουθο το σχηματισμό κάποιας κυβέρνησης “λαϊκής ενότητας”- πρόκειται για ένα πιθανό σενάριο αφού μια τέτοιου είδους κυβέρνηση μπορεί να σχηματιστεί ως το ύστατο μέσο επαναφοράς στην ομαλότητα μιας εξεγερμένης χώρας και αποτροπής μιας πραγματικής κοινωνικής επανάστασης-, δεν θα υπάρχει η δυνατότητα μονομερούς αθέτησης του χρέους από τη μεριά του οφειλέτη.

Κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε σύγκρουση μετωπική με την ελίτ η οποία θα διεκδικούσε με κάθε μέσο τη διασφάλιση των δικαιωμάτων της ως πιστωτής, για τα οποία δικαιώματα έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση υπογράφοντας το μνημόνιο με το αίμα του ελληνικού λαού και την έξοδο της χώρας από την οικονομία της αγοράς.

Επόμενος στόχος του μνημονίου και του δανείου των 110δις που χορηγεί η τρόικα είναι η αποπληρωμή παλιών κατόχων των ελληνικών ομολόγων και η μεταβίβαση του χρέους στους διεθνείς οργανισμούς (Ε.Ε, ΕΚΤ, ΔΝΤ), η εξασφάλιση, μέσω της παράτασης που δίνεται στην ελληνική χρεοκοπία, ότι οι κάτοχοι ομολόγων –τα οποία εδώ και καιρό συγκαταλέγονται στα λεγόμενα επενδυτικά σκουπίδια και σε λίγο θ’ αποκαλούνται “τοξικά προϊόντα”- θα καταφέρουν να τα ξεφορτωθούν με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες.

Σήμερα κάτι τέτοιο έχει επιτευχθεί, με την ΕΚΤ να έχει γίνει βασικός κάτοχος των “τοξικών” ομολόγων του ελληνικού κράτους, αφού κρατά πλέον το 30% αυτών και τους προηγούμενους πιστωτές της Ελλάδας -κυρίως τις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες- να κρατούν μια… απόσταση ασφαλείας από τη φούσκα του χρέους που είναι έτοιμη να σκάσει. Η διαδικασία της “ελεγχόμενης αθέτησης πληρωμών” θα περιλαμβάνει σε πρώτη φάση μια παράταση του χρόνου αποπληρωμής και μια αντικατάσταση του παλιού χρέους με νέο.

Με την παράταση η φαινομενική… ανάσα προς το ελληνικό κράτος ν’ αποπληρώσει τα χρέη του –αυτό θα αφορά και το δάνειο των 110δις που χορήγησε η τρόικα- θα φέρει νέα επιβάρυνση του χρέους από τους επιπλέον τόκους, αφού το επιτόκιο είτε θα παραμείνει ίδιο είτε θα είναι ελαφρώς μειωμένο. Η αντικατάσταση του παλιού χρέους με νέο είναι μια κίνηση που ευνοεί καθαρά τους ομολογιούχους, αφού το ελληνικό κράτος θ’ αγοράσει τα υποβαθμισμένα ομόλογα σε τιμές που θα είναι σίγουρα υπερτιμημένες σε σχέση με την πραγματική αξία τους και θα πουλήσει νέα ομόλογα για τα οποία θα εγγυάται ο νεοσύστατος Mηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) τον οποίο το 2013 θ’ αντικαταστήσει ο Μόνιμος Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM). Οι νέοι αυτοί μηχανισμοί έχουν ως αποστολή να διεκπεραιώνουν τις διαδικασίες ελεγχόμενης πτώχευσης υπερχρεωμένων κρατών, καλύπτοντας τις επισφάλειες των πιστωτών που έχουν επενδύσει στα κρατικά χρέη, ώστε να μην πληγεί από την κρίση το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης.

Παράλληλα οι Ευρωπαϊκές τράπεζες θα συνεχίσουν ν’ αντλούν ρευστότητα από την ΕΚΤ, αξιοποιώντας τις εγγυήσεις που αυτή προσφέρει για τις επενδύσεις στο ελληνικό χρέος. Τα οφέλη των τραπεζών από την αναδιάρθρωση –ακόμα και αν αυτή συμπεριλαμβάνει, εκτός από την ανταλλαγή παλιού χρέους με νέο, μια μικρή περικοπή χρέους- δεν σταματούν εδώ. Το πακέτο στήριξης των 78δις που παρείχε τόσο η κυβέρνηση της ΝΔ όσο και του ΠΑΣΟΚ προς τις ελληνικές τράπεζες είναι κατά ένα μεγάλο μέρος εγγυήσεις, οι οποίες με την αναδιάρθρωση μετατρέπονται σε υποχρεώσεις και τελικά σε νέο χρέος. Εξάλλου η ίδια η διαδικασία της αναδιάρθρωσης θα επιφέρει πρόσθετα κέρδη σε όποιες τράπεζες την αναλάβουν.

Ενώ λοιπόν η κυβέρνηση θα μιλά για ελάφρυνση της Ελλάδας από το βραχνά των χρεών και θα επιβάλει νέα μέτρα λιτότητας και νεοφιλελεύθερης προσαρμογής, κατά πολύ σκληρότερα απ’ ό,τι έχουμε ζήσει ως σήμερα, στην πράξη η ελληνική κοινωνία θα επωμιστεί στο τέλος το βάρος της χρέωσης τόσο της παλιάς όσο και της νέας, ενώ οι τράπεζες, ελληνικές και ευρωπαϊκές, θα είναι αυτές που θα βγουν για άλλη μία φορά κερδισμένες.

Και πριν ακόμα εξαγγελθεί η αναδιάρθρωση, η κυβέρνηση, προφανώς για να προλάβει το λεγόμενο “κούρεμα” του χρέους και να διασφαλίσει ότι οι τράπεζες θα έχουν τις ελάχιστες δυνατές απώλειες από τις “επενδύσεις” τους στα κρατικά ομόλογα, τα αγοράζει πίσω στο 97% έως και 99% της ονομαστικής τους αξίας και έχει δώσει γι’ αυτό το σκοπό 2,3δις ευρώ, τη στιγμή που στην αγορά η τιμή τους κυμαίνεται στο 50% έως 60% της ονομαστικής τους αξίας.

Τελικά το όλο σχέδιο της ελεγχόμενης αθέτησης μέρους του ελληνικού χρέους θα βοηθήσει την οικονομική ελίτ όχι απλώς να διαφυλάξει τα κεφάλαια που έχει επενδύσει στα ελληνικά ομόλογα, αλλά να συνεχίσει ν’ αντλεί κέρδη από αυτό και να μεταθέτει επιπλέον βάρη στους προλετάριους αυτού του τόπου.

Ένα χρόνο πριν ο Παπανδρέου και το επιτελείο του έλεγαν απανωτά και συντονισμένα ψέματα ότι η υπαγωγή της χώρας υπό την κυριαρχία της τρόικας και το δάνειο των 110δις euro “που θα βελτίωνε την οικονομική κατάσταση της χώρας”, ήταν η μόνη διέξοδος για ν’ αποφύγουμε τη χρεοκοπία, για να συνεχίσει το κράτος να παρέχει χρήματα για μισθούς και συντάξεις, για να συνεχίσει να χρηματοδοτεί τομείς όπως η υγεία, για να μην κηρύξει στάση πληρωμών προς την κοινωνική βάση. Στο ίδιο ψέμα επιμένουν έως και σήμερα και θα συνεχίσουν να τρομοκρατούν την ελληνική κοινωνία με το δίλημμα “χρεοκοπία ή τρόικα”, μέχρι τη στιγμή που θα είναι αδύνατη πλέον η διατήρηση της φούσκας του ελληνικού χρέους, μέχρι την ανακήρυξη της κατάρρευσης.

Σήμερα, ένα χρόνο μετά την υπογραφή του μνημονίου και ενώ όλη η χώρα ψυχορραγεί κάτω από την κατοχή του ΔΝΤ, της ΕΕ, της ΕΚΤ και των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που επιβάλλουν, οι δημόσιες λειτουργίες όπως η υγεία εγκαταλείπονται, σχολεία και πανεπιστήμια κλείνουν, σταματά μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης της περίθαλψης από το κράτος προς τους ασφαλισμένους, συντάξεις, μισθοί και επιδόματα κόβονται ή καταργούνται και η στάση πληρωμών του κράτους προς την κοινωνία είναι ήδη πραγματικότητα.

Και ενώ οι τράπεζες θα βγουν με τις λιγότερες δυνατές απώλειες –αν όχι με κέρδη- από την εμπλοκή τους στο ελληνικό χρέος, τα ασφαλιστικά ταμεία βρίσκονται λίγο πριν την κατάρρευση και θα είναι σίγουρα οι μεγάλοι χαμένοι από την κρατική χρεοκοπία, ενώ η κήρυξη της στάσης πληρωμών προς τους ασφαλισμένους είναι δεδομένη. Παράλληλα η κυβέρνηση ξεπουλά τη μια μετά την άλλη τις δημόσιες επιχειρήσεις και τον πλούτο αυτής της χώρας στην οικονομική ελίτ για ένα κομμάτι ψωμί και γι’ αυτό το ξεπούλημα σπεύδουν σαν τα κοράκια οι δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη.

Οι θυσίες και το μάτωμα της βάσης της ελληνικής κοινωνίας που θα πρέπει να συνεχιστεί με αμείωτη ένταση, δεν είναι για τη μελλοντική βελτίωση των συνθηκών ζωής αλλά για την επιβίωση του συστήματος. Δεν είναι για να αποφύγει η κυβέρνηση την αθέτηση πληρωμών προς τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους, προς τα νοσοκομεία και τις δημόσιες υπηρεσίες. Η χρεοκοπία του ελληνικού κράτους είναι δεδομένη πριν καν υπαχθεί η χώρα στην τρόικα και γνωστή όχι μόνο στους κύκλους της ελίτ αλλά και στην κυβέρνηση. Και τα ψέματα που λέγανε και λένε είναι συνειδητή εξαπάτηση, για να υποχρεωθούμε να δεχτούμε την εγκληματική νεοφιλελεύθερη λαίλαπα, η οποία όχι μόνο δεν θα ανακοπεί μετά την αναδιάρθρωση του χρέους, αλλά αντιθέτως, θα ενταθεί ακόμη περισσότερο.

Τελικά η όποια καθυστέρηση της οικονομικής κατάρρευσης, είτε γίνεται ως επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής είτε ως περικοπή του χρέους με πρωτοβουλία του πιστωτή ή σε συνεργασία με τον οφειλέτη, όχι μόνο δεν συμβάλει στην ελάφρυνση της κοινωνικής βάσης από τα βάρη της δημοσιονομικής κρίσης που του έχουν φορτωθεί, αλλά επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση της. Η μόνη επιλογή που έχουμε είναι να γυρίσουμε οριστικά τις πλάτες στα διλήμματα της κυριαρχίας, να αποδεχτούμε ότι η “κατάσταση δεν πάει άλλο”, να συνειδητοποιήσουμε ότι η χρεοκοπία όλων μας είναι ήδη πραγματικότητα, να επισπεύσουμε εμείς οι ίδιοι την κατάρρευση και να πάρουμε την οικονομική κατάσταση της χώρας εξολοκλήρου στα χέρια μας.

Η ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

Το νεοφιλελεύθερο σχέδιο που επιβάλλει το ΔΝΤ, η ΕΕ και η ΕΚΤ στη χώρα ως προϋπόθεση για την παροχή του δανείου των 110δις, δεν έχει καταφέρει να ξαναθέσει σε τροχιά καπιταλιστικής ανάπτυξης την ελληνική οικονομία. Αντιθέτως, με τις περικοπές σε μισθούς, σε συντάξεις, με τις περικοπές στις δαπάνες συνολικά των δημόσιων εξόδων που, όπως είπαμε και νωρίτερα, φτάνουν σε κάποιες περιπτώσεις στη “στάση πληρωμών”, με την επιβολή όλο και πιο ακραίων όρων εργασίας, με την υποβάθμιση και την απαξίωση του ενός μετά τον άλλον των πυλώνων λειτουργίας του δημοσίου (υγεία, παιδεία κτλ) –υποβάθμιση που φτάνει ως το σημείο σε πολλές δημόσιες υπηρεσίες ήδη να μπαίνει λουκέτο- ,έχει ενταθεί η φτώχεια, η ανεργία αυξάνεται ραγδαία, οι τράπεζες έχουν κλείσει τις κάνουλες παροχής ρευστού, το χρήμα που κυκλοφορεί συνεχώς μειώνεται και η οικονομική λειτουργία συρρικνώνεται όλο και περισσότερο.

Είναι λογικό αυτή η διαδικασία αποανάπτυξης όχι μόνο να μη γεμίζει με χρήμα τα δημόσια ταμεία, αλλά να μειώνει συνεχώς τα δημόσια έσοδα, αφού είναι αδύνατο να συγκεντρωθούν οι φόροι με τους οποίους το κράτος ευελπιστεί ότι θ’ αυξήσει το ρευστό στα ταμεία του και θα καταφέρει “ν’ ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις του προς τους δανειστές του”.

Οι επικριτές του νεοφιλελευθερισμού, αυτοί που ανήκουν στον έτερο πυλώνα του συστήματος και προασπίζονται τη χρηματοπιστωτική επέκταση για την ανάπτυξη και το ξεπέρασμα της κρίσης όπως επίσης και τις κρατικές παρεμβάσεις στην οικονομική λειτουργία, κατακρίνουν το πρόγραμμα του ΔΝΤ και της ΕΕ ως λάθος, ανορθόδοξο, αναποτελεσματικό και αδιέξοδο, αφού δεν μπορεί, παρά τις εξαγγελίες αυτών που το προωθούν, να επανεκκινήσει την καπιταλιστική μηχανή και να μπει ξανά μπροστά η διαδικασία της συσσώρευσης.

Έχουμε γράψει και στο παρελθόν ότι οι νεοφιλελεύθεροι δεν είναι ηλίθιοι να επιβάλλουν ξανά και ξανά τις ίδιες συνταγές σε διαφορετικές χώρες, περιμένοντας διαφορετικά αποτελέσματα. Από τις χώρες της Αφρικής, της Νοτιοανατολικής Ασίας, το Μεξικό και την Αργεντινή ως την Ελλάδα σήμερα, το ΔΝΤ με μικρές παραλλαγές εφαρμόζει ακριβώς τις ίδιες μεθόδους. Ολόκληρες παραγωγικές διαδικασίες εξαφανίζονται, οικονομίες χωρών καταρρέουν, χώρες και λαοί πτωχεύουν και το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα παίρνει ανάσες ζωής και αναπτύσσεται, αφήνοντας πίσω του κοινωνικές ερήμους.

Η όξυνση των ανισοτήτων, η αύξηση της φτώχειας, η περιθωριοποίηση ολόκληρων πληθυσμών δεν είναι οι παρενέργειες ενός συστήματος που “δεν λειτουργεί σωστά και βρίσκεται σε λάθος κατεύθυνση”, “που επιδέχεται διορθώσεις και παρεμβάσεις”, δεν είναι το αποτέλεσμα του “αχαλίνωτου καπιταλισμού”, του “καπιταλισμού που εκτρέπεται”, δεν είναι αποτέλεσμα “της αχαλίνωτης κερδοσκοπίας” όπως ισχυρίζονται οι επικριτές του νεοφιλελευθερισμού. Είναι οι προϋποθέσεις για την επιβίωση ενός συστήματος που βρίσκεται υπό κρίση. Είναι προϋποθέσεις για ν’ αντληθούν νέα κέρδη, για να συνεχιστεί η καπιταλιστική ανάπτυξη, για να παρατείνει τη ζωή του ένα άρρωστο σύστημα.

Η πρωτοφανής νεοφιλελεύθερη επίθεση που εξαπολύει η οικονομική και πολιτική ελίτ δια μέσου της ελληνικής κυβέρνησης και της τρόικας, είναι ένα στάδιο της “θεραπευτικής χρηματιστικής καταστολής” όπως αποκαλείται, για την αντιμετώπιση κάθε φούσκας που δημιουργήθηκε κατά την προηγούμενη περίοδο καπιταλιστικής ανάπτυξης. Σ’ αυτή την “επώδυνη αλλά αναγκαία θεραπεία” με την οποία “θα εκκαθαριστεί η σαπίλα από το σύστημα”, συγκαταλέγεται και η ελληνική χρεοκοπία, η οποία, όχι μόνο είναι κοινή συνείδηση στην ελίτ ότι είναι αναπόφευκτη, αλλά είναι και επιθυμητή στο βαθμό που η ελληνική φούσκα του χρέους αποτελεί ένα… απόστημα στο παγκόσμιο σύστημα που πρέπει να σπάσει.

Η περίοδος της “θεραπείας”, της οποίας ζητούμενο είναι μέσω της απαξίωσης του κοινωνικού κεφαλαίου, μέσω της απαξίωσης της εργασίας, μέσω της συνεχούς μείωσης των τιμών, μέσω της οικονομικής συρρίκνωσης και τις αποανάπτυξης, η αύξηση της παραγωγικότητας και η επαναφορά στην εποχή της κερδοφορίας, θα είναι μακρά και επίπονη. Για την Ελλάδα, όπως και για κάθε χώρα που αντιμετωπίζει σοβαρό δημοσιονομικό πρόβλημα, η απεμπλοκή από την κρίση του χρέους μπορεί να διαρκέσει περισσότερο και από 100 χρόνια και αφού έχει προηγηθεί η μέγιστη δυνατή επιδείνωση σε ΑΕΠ, εισόδημα, μισθούς κτλ.

Το ζήτημα είναι πως η ελίτ, οικονομική και πολιτική, έχει πάντα την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να χειριστεί και να ελέγξει ακόμα και χρεοκοπίες όπως η ελληνική και να διασφαλίσει ένα ελεγχόμενο σκάσιμο της φούσκας του χρέους. Έχει την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να ελέγξει και να προλάβει ακόμα και τον κοινωνικοπολιτικό παράγοντα. Έχει την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά ένα σύστημα το οποίο περνά τη σοβαρότερη κρίση στην ιστορία του. Και είναι η σοβαρότερη, όχι μόνο γιατί είναι η πρώτη πραγματικά παγκόσμια οικονομική κρίση με πρωτοφανή τη διάσταση της αλληλεπίδρασης και της σύμφυσης των οικονομικών λειτουργιών, αλλά και γιατί η καταστροφή ή η απαξίωση κεφαλαίων, τα οποία δεν πρόκειται να βρούνε καμιά διέξοδο στην παραγωγή για την άντληση κέρδους, θα είναι τόσο μεγάλη που καθιστά ασύλληπτες τις πραγματικές διαστάσεις της κρίσης. Αν αναλογιστούμε πως το μέγεθος των πλασματικών κεφαλαίων που έχουν συσσωρευτεί και αφορούν τα χρηματοοικονομικά “παράγωγα” αγγίζουν το ποσό των 900 τρις, τη στιγμή που το παγκόσμιο ΑΕΠ το 2009 ήταν 55τρις, αντιλαμβανόμαστε πως η φούσκα της παγκόσμιας ανάπτυξης έχει πάρει τέτοιες πρωτόγνωρες διαστάσεις, που όταν σκάσει θα έχει ασύλληπτες εκρηκτικές οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες. Ο τεράστιος όγκος πλασματικών κεφαλαίων δεν μπορεί να εξηγηθεί ως το αποτέλεσμα της απληστίας μερικών κερδοσκόπων, που παρασιτοζωούν πάνω στο κατά τ΄ άλλα “υγιές και έντιμο σύστημα”. Είναι το συσσωρευτικό αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας προσπάθειας να ξεπεραστεί η συστημική κρίση μέσω της μετάθεσης στο μέλλον του περιθωρίου κέρδους για το κεφάλαιο.

Αυτή η συνεχής… αναβολή της κερδοφορίας του κεφαλαίου που έγινε με τη δημιουργία και τη χρήση όλων των γνωστών χρηματοοικονομικών εργαλείων, κάποια από τα οποία σήμερα αφορίζονται από διάφορους δήθεν “ηθικολόγους” πολυεκατομμυριούχους ακόμα και ως “όπλα μαζικής καταστροφής” (εννοώντας τα “παράγωγα” χρηματοοικονομικά προϊόντα), δημιούργησε αυτή την τεράστια φούσκα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα καθώς και τη φούσκα του χρέους στις χώρες του καπιταλιστικού κέντρου.

ΜΟΝΗ ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Δεν πιστεύουμε πως είναι δυνατό να ελεγχθεί το σκάσιμο της φούσκας της παγκόσμιας καπιταλιστικής ανάπτυξης. Δεν πιστεύουμε πως είναι δυνατό να ελεγχθεί ακόμα και αυτό το σκάσιμο της φούσκας του ελληνικού χρέους και της ελληνικής οικονομίας. Το οικονομικό κραχ θα φέρει παράλληλα μια πολιτική και κοινωνική έκρηξη από την οποία θα αναδειχθούν νέες δυνάμεις που είτε θα επιδιώξουν, μέσω της πολιτικής διαχείρισης της κρίσης, την επαναφορά στην ομαλότητα, με το επιχείρημα ότι “η ώρα των ανατροπών δεν έχει έρθει ακόμα”, είτε θα επιδιώκουν αξιοποιώντας την ευκαιρία της καθεστωτικής κατάρρευσης, τη στροφή προς επαναστατικές διεξόδους για το ξεπέρασμα της κρίσης.

Κάποιες από τις προτάσεις που εδώ και καιρό προπαγανδίζονται από την αριστερά είναι η στάση πληρωμών από τη μεριά του ελληνικού κράτους, η έξοδος από την ΟΝΕ, η έξοδος από την Ε.Ε., η επιστροφή στη δραχμή. Η ίδια όμως δυναμική της συστημικής κρίσης θα αναγκάσει σε στάση πληρωμών το ελληνικό κράτος, αφού η δυναμική του ελληνικού χρέους είναι μη αντιμετωπίσιμη. Η ελληνική χρεοκοπία που δεν θα είναι καθόλου ελεγχόμενη, θα έχει ως συνέπεια την “έξωση” της Ελλάδας από την ΟΝΕ και το ευρώ, προκειμένου να διασφαλιστεί η νομισματική σταθερότητα της ευρωζώνης, ενώ η επιστροφή στη δραχμή θα είναι μια συνέπεια της οικονομικής κατάρρευσης.

Αυτή η μεταβολή θα γίνει φυσικά εντός του πλαισίου της Ε.Ε. και οι “θεραπευτικές” πολιτικές που θα δρομολογηθούν θα εντείνουν ακόμη περισσότερο τη νεοφιλελεύθερη επίθεση και η Ελλάδα θα γίνει και επίσημα ο παρίας της Ευρώπης που θα ξεπουλιέται σχεδόν τζάμπα στους πιστωτές της, απέναντι στους οποίους δεν στάθηκε τελικά συνεπής.

Η ίδια η ισχύς και η δυναμική των γεγονότων ακυρώνει τελικά τις προτάσεις της αριστεράς για μια δήθεν ριζοσπαστική, πλην όμως διόλου επαναστατική έξοδο από την κρίση, αφού “οι συνθήκες είναι και θα παραμείνουν ανώριμες”.

Για παράδειγμα, η έξοδος από την ΟΝΕ και η επιστροφή στη δραχμή, στην οποία δραχμή εναποθέτουν τις ελπίδες τους οι ανά την Ελλάδα οπαδοί της καθεστωτικής αριστεράς με την αιτιολόγηση ότι θα βοηθήσει στο ξεπέρασμα της κρίσης του χρέους, είναι μια εξέλιξη που δεν χρειάζεται κανένα κίνημα να την προωθήσει, αφού για αυτή δουλεύει το ίδιο το υπό κρίση σύστημα. Κανένα εθνικό νόμισμα δεν μπορεί από μόνο του να βοηθήσει στην επανάκαμψη της οικονομίας μιας χώρας που σήμερα, και εν μέσω μιας παγκόσμιας κρίσης, έχει χρεοκοπήσει.

Η υποτίμηση του νομίσματος που θα είναι μη ελεγχόμενη, θα επιφέρει όχι μόνο μείωση της αξίας των προϊόντων αλλά και των μισθών και θα εντείνει ακόμα περισσότερο την εσωτερική υποτίμηση -δηλαδή τη μείωση της αξίας της εργατικής δύναμης-, φέρνοντας μεγαλύτερη από την ήδη υπάρχουσα φτώχεια. Το χρέος της Ελλάδας που είναι σε ευρώ θα αυξάνεται συνεχώς, αφού το εθνικό νόμισμα θα υποτιμάται και καμία μονομερής περικοπή μέρους του χρέους δεν θα βγάλει τη χώρα από την κρίση.

Η έξοδος από τη Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τους “ριζοσπάστες” της αριστεράς θα δώσει τη δυνατότητα στη χώρα να ασκήσει μία “εθνική οικονομική στρατηγική” και κόβοντας νέο νόμισμα, θα αποπληρώσει τα χρέη της προς τους πιστωτές και την κοινωνία ενώ θα χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη. Όμως, η κοπή χρήματος -και σίγουρα θα πρέπει να κοπεί αρκετό μιας και δεν θα υπάρχει πηγή δανεισμού από τις αγορές- φέρνει νέα υποτίμηση του νομίσματος και αυξάνει τον πληθωρισμό. Πρόκειται για μια σισύφεια προσπάθεια, πρόκειται για ένα αδιέξοδο. Οι προτάσεις περί φορολόγησης των πλουσίων και του μεγάλου κεφαλαίου είναι μάλλον εκτός τόπου και χρόνου, καθώς σε ένα παγκοσμιοποιημένο οικονομικά περιβάλλον, κανένας περιορισμός δεν θα μπορέσει να κρατήσει τους πλούσιους και τα ωραία τους κεφάλαια εντός των εθνικών συνόρων μιας χρεοκοπημένης χώρας για να φορολογηθούν και μάλιστα με υψηλούς συντελεστές.

Επίσης, μια χρεοκοπημένη οικονομικά χώρα που έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμών -ακόμα και αν αυτή δεν έγινε με “πραξικοπηματικό” τρόπο από κάποια κυβέρνηση “λαϊκής ενότητας”- θα μείνει εκτός των αγορών που θα αρνούνται να τη δανείσουν για πάρα πολλά χρόνια. Όσον αφορά το απόφθεγμα που λέει πως “οι αγορές έχουν κοντή μνήμη” όπως ισχυρίζονται οι αριστεροί υποστηρικτές αυτού του “σχεδίου εθνικής επιβίωσης”, αυτό μπορεί να ισχύει εν μέρει και κατά περίπτωση σε περιόδους καπιταλιστικής ανάπτυξης. Όμως στη σημερινή περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης και ενώ οι εθνικές φούσκες χρεών θα έχουν αρχίσει να σπάνε η μία μετά την άλλη, κανένας “παράγοντας” της αγοράς δεν θα έχει την “πολυτέλεια” να ξεχάσει, αν δεν θέλει να δει ακόμα μεγαλύτερες απώλειες στα κεφάλαιά του και την απόλυτη απαξίωση των περιουσιακών του στοιχείων.

Εξάλλου η Αργεντινή από το 2001 δεν έχει καταφέρει ακόμα να βγει στις αγορές για δανεικά και η οικονομική κρίση δεν αφήνει περιθώρια για άρση του οικονομικού εμπάργκο από τις αγορές, τουλάχιστον για τις επόμενες δεκαετίες.

Όλες οι λιγότερο ή περισσότερο “ριζοσπαστικές” προτάσεις εξόδου από την κρίση του χρέους, καθώς δεν αμφισβητούν το ίδιο το σύστημα του καπιταλισμού και της οικονομίας της αγοράς -παρόλο που αυτό βρίσκεται στη χειρότερη κρίση της ιστορίας του-, δημιουργούν αυταπάτες στην κοινωνία ότι είναι δυνατή η έξοδος από την οικονομική κρίση μέσα από “ρεαλιστικές και εφαρμόσιμες προτάσεις” που μπορούμε να απαιτήσουμε να εφαρμοστούν από την κυβέρνηση, χωρίς να μπούμε στη “σκληρή διαδικασία μιας ανατροπής του συστήματος”.

Αυτή την αυταπάτη ενισχύουν και οι πρόσφατες προτάσεις για τη δημιουργία ενός ρεύματος που θα προωθεί τη δημιουργία μιας Ε.Λ.Ε. (Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου) που θα ερευνήσει τα δάνεια του ελληνικού κράτους, αναζητώντας το μέρος του χρέους που είναι απεχθές και δεν πρέπει να πληρωθεί. Τα κριτήρια φυσικά που ένα χρέος κρίνεται απεχθές (π.χ. μίζες για εξοπλιστικά συστήματα και όχι τα ίδια τα συστήματα) είναι τα κριτήρια αυτών που χωρίς να αμφισβητούν το ίδιο το σύστημα, αμφισβητούν κάποιες επιμέρους πρακτικές του ως “παράνομες”, υπερασπίζονται άλλες ως κοινωνικά νόμιμες και αποδεκτές και τελικά λειτουργούν ως οι εξ΄ αριστερών υπερασπιστές του καπιταλισμού, τη στιγμή που αυτός βρίσκεται στην πιο ευάλωτη φάση της ιστορίας του.

Τελικά, αυτές οι προτάσεις που μόνο αφελείς δεν μπορούν να χαρακτηριστούν, συντείνουν στη σταθεροποίηση ενός συστήματος που παραπαίει, δημιουργώντας βαλβίδες αποσυμπίεσης για την κοινωνική οργή που πιέζει από τα κάτω, απαιτώντας άμεσες απαντήσεις, λύσεις και διεξόδους. Όταν βρισκόμαστε μπροστά σε μια αναπόφευκτη οικονομική κατάρρευση, προτάσεις όπως οι παραπάνω δεν έχουν καμιά προοπτική πέρα από τη διασφάλιση ότι οι επερχόμενες κοινωνικές εκρήξεις δεν θα οδηγήσουν σε οριστικές κοινωνικές ρήξεις της κοινωνίας με το σύστημα, αλλά θα κρατηθούν δίοδοι επιστροφής στην ομαλότητα.

Επειδή καμία πραγματικά ρεαλιστική διέξοδος από την κρίση δεν υπάρχει εντός του πλαισίου του συστήματος, πιστεύουμε πως όλοι αυτοί που θα σπεύσουν, εν μέσω των εξεγέρσεων που θα ακολουθήσουν την οικονομική κατάρρευση, να προωθήσουν τέτοιου είδους προτάσεις και να στηρίξουν τη δημιουργία κάποιας κυβέρνησης που θα τις κάνει πράξη, όχι μόνο δεν θα προσβλέπουν στο κοινωνικό συμφέρον, αλλά θα στοχεύουν στην άμεση επαναλειτουργία και επανάκαμψη του καθεστώτος. Τελικά θα αποδειχθεί άλλη μία -ίσως από τα κάτω αυτή τη φορά- κοινωνική προδοσία.

Είναι εξάλλου αποδεδειγμένο ιστορικά ότι καμία μεταστροφή των ταξικών συσχετισμών δεν μπορεί να γίνει μέσα από ειρηνικές μεθόδους και χωρίς να αμφισβητηθεί στην πράξη, μέσω μεγάλων κοινωνικών και ταξικών συγκρούσεων, η ίδια η κυριαρχία. Καμία μεταστροφή των κοινωνικών και ταξικών συσχετισμών δεν μπορεί να γίνει μέσω “προτάσεων διευθέτησης της κρίσης του χρέους”, αφού δεν βάζουν στον πυρήνα της όποιας θέσης εξόδου από την κρίση, την ανατροπή του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος και του συστήματος της οικονομίας της αγοράς. Για εμάς θα είναι έγκλημα η όποια προσπάθεια επανεκκίνησης του συστήματος απ’ όπου κι αν προέρχεται.

Αυτή είναι η κατάλληλη περίοδος για τη δημιουργία ενός κοινωνικού ρεύματος που θα  προτάσσει την εδώ και τώρα διαγραφή του συνόλου του χρέους, την έξοδο όχι μόνο από τη Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και από την οικονομία της αγοράς, την κοινωνικοποίηση κάθε μεγάλης περιουσίας, κινητής ή ακίνητης, δημόσιας ή ιδιωτικής, την επιστροφή από τις απαλλοτριώσεις των χρημάτων στα ασφαλιστικά ταμεία που ρημάζουν οι κυβερνήσεις, στις υπηρεσίες υγείας, τα νοσοκομεία, την εκπαίδευση. Η στιγμή της κατάρρευσης που θα σημάνει και την αρχή της πιο ρευστής πολιτικά και κοινωνικά περιόδου στη χώρα, θα είναι η πιο κατάλληλη για την προώθηση της επαναστατικής αλλαγής χωρίς καμία αναβολή.

Επειδή, όπως έχουμε ξαναπεί, ο πυρήνας της συστημικής κρίσης βρίσκεται στους ίδιους τους ταξικούς και κοινωνικούς διαχωρισμούς που αποτελούν τα κύτταρα του συστήματος του καπιταλισμού και της οικονομίας της αγοράς, η μόνη διασφάλιση ότι θα βγούμε οριστικά από την παρούσα κρίση, είναι η κατάργηση του ίδιου του οικονομικού καθεστώτος, είναι η απάλειψη κάθε κοινωνικού και ταξικού διαχωρισμού, είναι η κατάργηση του Κράτους αλλά και κάθε θεσμού και μηχανισμού που αναπαράγει και διαιωνίζει τις σχέσεις εκμετάλλευσης και καταπίεσης.

Η λύση βρίσκεται στην ίδια την Κοινωνική Επανάσταση, που θα θέσει νέες βάσεις για τη δημιουργία μιας νέας κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης, χωρίς ανισότητες και διαχωρισμούς, χωρίς φτωχούς και πλούσιους. Μιας οριζόντιας κοινωνικής οργάνωσης που θα έχει ως απαράβατες αξίες την οικονομική ισότητα και την πολιτική ελευθερία για όλους.

Που θα έχει ως πυρήνα της κοινωνικής οργάνωσης την κοινότητα ή την κομμούνα. Που θα θέσει κάθε κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα κάτω από τη διαχείριση ενός δικτύου λαϊκών Συνελεύσεων και Συμβουλίων, όπου ο καθένας μας, στην εργασία, την πόλη, το χωριό, τη γειτονιά, μέσα από αυτά τα συλλογικά όργανα διαχείρισης και λήψης αποφάσεων, θα πάρει τη ζωή στα χέρια του.

Η λύση βρίσκεται σε μια Κοινωνική Επανάσταση που θα δημιουργήσει τέτοιες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές δομές που θα αποτρέπουν την οργάνωση ξανά νέων οικονομικών και πολιτικών εξουσιών.

Χρειαζόμαστε μια Κοινωνική Επανάσταση που θα αφήσει οριστικά στο παρελθόν της ανθρώπινης ιστορίας τους κοινωνικούς και ταξικούς διαχωρισμούς, τις διακρίσεις, τις ανισότητες. Που θα δημιουργήσει έναν κόσμο όπου δεν θα χωράνε η φτώχεια και ο πλούτος, οι τάξεις και οι ισχυροί. Μια Κοινωνική Επανάσταση που θα αποβάλει ως απόβλητη από τους κόλπους της κοινωνίας κάθε λογική άντλησης κέρδους στην παραγωγή, τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, τις σχέσεις ανθρώπου και φύσης. Που θα αποκαταστήσει την περιβαλλοντική ισορροπία και θα κλείσει τις πληγές που άνοιξε στη φύση η μακρά καπιταλιστική πορεία της ανελέητης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων.

Χρειαζόμαστε μια Κοινωνική Επανάσταση που θα αγκαλιάσει τον πλανήτη και θα εγγυηθεί την ελευθερία και την ευημερία όλων των ανθρώπων.

Πόλα Ρούπα, Νίκος Μαζιώτης, Κώστας Γουρνάς

11 Μάη 2011